ساخت مدار چاپی به روش پرینت - اتو

دوستای عزیزم سلام ، اول بگم که بابت تاخیر توی بروز رسانی وبلاگم ، باید منو ببخشید! چند روزی سرما خورده بودم و البته سرمم شلوغ بود و مطلبم هم آماده نمیشد!!!(بیشترش تنبلی بود!!!  به هر حال ....! )

خب ، الان توی این پست ، میخوام یه مطلب آموزشی براتون بذارم که خیلیا تا حالا ازم درخواست کرده بودن ، منم بعد از صد سال ، حالا دارم به حرفشون گوش میکنم!!! 

اینم بگم که این مطالب کپی از هیچ سایت یا وبلاگ دیگه ای نیست و همش کار خودمه و مثل روش منو تا حالا ، هیچ کس دیگه ای توی وب یاد نداده!!! اینو در نظر داشته باشید ها !

(من خودم تا الان بیش از 50 تا 60 بار با این روش ، فیبر مسی درست کردم! ) 

خوب دیگه بریم سراغ آموزش ، اونم با گفتار کتابی !!!  

« آموزش ساخت فیبر مدار چاپی »  

ساخت مدارات الکترونیکی برای تمامی علاقه مندان ، اعم از مبتدی و حرفه ای ، یک بخش خیلی مشکل و وقت‌گیر دارد و آن ، ساخت قسمت فیبر مسی آن است که گاهی به خاطر پیچیدگی مدار چاپی ، نا‌امید‌کننده می‌شود!

روشهای ساخت فیبر مسی متفاوتند که البته هر کدام سختی های خودشان را دارند !

معمول ترین این روشها از این قرار است :

۱-استفاده از ماژیک ضد اسید

۲- کار با لتراست ( l‎etraset )

۳- روش لامینت ( laminet )

۴- استفاده از اسپری پوزیتیو ۲۰

۵-روش چاپ سیلک

روشهای اول و دوم روشهای تمیز و دقیقی نیستند و معمولا افراد مبتدی از آنها استفاده میکنند و روش چاپ سیلک هم فقط برای تولید انبوه مقرون به صرفه و قابل استفاده است!

برای پروژه های دانشجویی یا افراد مشکل پسند ، روشهای لامینت و اسپری پوزیتیو بهترند ولی باز هم دشواری و گرانی این روشها ، کار را سخت میکند پس چه کار کنیم؟!

چند سالیست که روش کاربردی و هوشمندانه دیگری نیز ابداع شده که خیلی هم دشوار نیست و برای انجام پروژه های دانشجویی کاملا به صرفه است و طرح را روی فیبر ، دقیق در می‌آورد!

در اینجا این روش را آموزش میدهیم ؛  

 «روش پرینت – اتو »

 همانطور که از اسمش مشخص است نیاز به یک پرینت از طرح مدار چاپی داریم با این تفاوت که باید پرینت ، لیزری بوده و فقط هم روی کاغذی از جنس کاغذ عکس یا گلاسه باشد!  البته مدل پرینتر ملاک نیست و فقط لیزری بودن آن مهم است!

خوب ، شروع میکنیم ؛

اگر مدار چاپی را با نرم افزارهای مربوطه اش مثل پروتئوس یا پروتل طراحی کرده اید فقط کافیست که به گزینه پرینت بروید و با رزولوشن ۶۰۰ و اعمال تنظیمات مناسب ، روی یک کاغذ گلاسه ، پرینت بگیرید البته اگر پرینتر لیزری دارید!!! 

اگر هم پرینتر لیزری ندارید برنامه را روی کامپیوتر کسی که آن را دارد نصب کنید ، و در صورتی که حوصله این کار را هم ندارید میتوانید از نرم افزارهای پرینتر مجازی مثل PDF Creator استفاده نمایید ، این برنامه ها به شما این امکان را میدهند که وقتی گزینه پرینت را زدید یک تصویر PDF‏ با کیفیت از طرح را ، در اختیار داشته باشید که تقریبا اندازه ها هم در آن ، دقیق است! و برای پرینت گرفتن میتوانید آن صفحه  PDF را استفاده کنید و به یک مغازه پرینتری یا عکاسی ببرید! فقط دقت داشته باشید که پرینتتان باید آینه طرحی باشد که در نهایت در پشت فیبر ، نقش می بندد !  و نکته دیگر اینکه ؛ برای جلوگیری از تکرار پرینت ، چند تا از طرح مدار چاپی را ، در یک صفحه  A4 ، جا بدهید تا به عنوان پشتیبان هم عمل کنند که اگر اولی خراب شد دومی یا سومی زاپاس باشند!!!

برای دیدن فایل PDF نمونه اینجا را کلیک کنید!

بعد از آماده کردن پرینت مناسب روی کاغذ گلاسه ، نوبت به برش زدن میرسد ؛ باید با دقت ، دور تا دور یکی از طرحهای روی کاغذ گلاسه را با قیچی ببرید ، سعی کنید که پر رنگ‌ترین شان را انتخاب نمایید و مراقب باشید که قیچی به قسمتهایی که جوهر پرینت است ، وارد نشود البته توجه داشته باشید که در طی همه این مراحل ، پرینت شما نباید کثیف شود و حتی از لمس کردن مستقیم طرح پرینت هم ، خودداری نمایید! 

بعد از برش طرح روی گلاسه ، نوبت به آماده کردن فیبر مسی میرسد ؛ برای اینکار اول یک فیبر به اندازه طرح ببرید و سپس آن را با مایع شوینده بشویید تا هیچ گونه آلودگی نداشته باشد ، بعد از خشک کردن فیبر، قسمت مسی آن را با یک سمباده خیلی نرم ، براق نمایید تا کاملا یک دست شود! سپس با یک دستمال کاغذی ، فیبر را تمیز کنید!

 بعد از آماده شدن فیبر ، آن را روی یک سطح کاملا صاف و نسوز ، مثل موزاییک قرار داده و طرح برش خورده را از طرف پرینت ، روی قسمت مسی آن بگذارید و کاملا منطبق نمایید و همینطور که با دو انگشت ، طرح را روی فیبر نگه داشته اید ، اتو را که کاملا داغ شده است برداشته و قسمت زیرین نوک آن را روی بخشی از طرح ، قرار دهید که در صورت داشتن حرارت کافی ، آن قسمت از طرح را به فیبر می چسباند البته درجه اتو باید روی حداکثر بوده و اگر از اتوی بخار استفاده می‌کنید ، بدون آب باشد! پس از چسبیدن طرح به فیبر، انگشتانتان را از رویش بردارید و اتو را کاملا روی آن قرار دهید ، وقتی که از چسبیدن کامل طرح  به فیبر مطمئن شدید شروع به جلو و عقب بردن اتو ، روی طرح نمایید!  دقت کنید که اتو کردن را با فشار زیاد شروع نکنید ! این کار را حدود دو تا سه دقیقه ادامه دهید تا کاملا طرح ، روی فیبر، محکم شود! برای اطمینان بیشتر با نوک اتو به آرامی و با فشار کم ، همه قسمتهای پشت طرح ، مخصوصا کناره های آن را اتو کنید تا کاملا یک دست شود! نشانه خوب اتو کردن شما این است که در نهایت ، رنگ کاغذ گلاسه چسبیده به فیبر ، کمی تیره شده و طرح مدار چاپی ، به صورت کم رنگ از طرف کاغذ گلاسه ، نمایان خواهد بود! 

بعد از اتو کردن ، باید بگذارید فیبر کم کم خنک شود ، سپس آن را درون آب ولرم قرار داده و بگذارید تا یک ربع ساعت خیس بخورد.

پس از آن ، کاغذ گلاسه روی فیبر را ، لایه به لایه جدا کرده و بگذارید لایه آخر که قسمت طرح است روی فیبر، باقی بماند!

در این مرحله بعد از خشک شدن فیبر ، با قرار دادن یک کاغذ معمولی روی آن ، باز هم آن را اتو کنید ، اینکار برای این است که قسمتهای سست طرح پرینت را محکم نماییم ، این مرحله لازم است مخصوصا برای طرحهایی که بزرگتر از سطح زیرین اتو هستند ! 

بعد از اتو کردن دوباره فیبر (البته با واسط قرار دادن یک کاغذ ) دوباره طرح را درون آب ولرم بیندازید و بگذارید حدود 10 دقیقه دیگر هم خیس بخورد . بعد از آن ، با کشیدن انگشت شصت بر روی طرح ، کاغذهای اضافه آن را تا حد امکان پاک کنید ، دقت کنید که بیش از حد با انگشتتان فشار وارد نکنید چون ممکن است به طرح پرینت هم صدمه بخورد ! ( در صورتی که در هنگام آماده کردن فیبر درست و حسابی سمباده زده باشید و در مرحله اتوی دوم هم ،خوب عمل کرده باشید هیچ مشکلی پیش نخواهد آمد !  )  

 

 در تصویر بالا هنوز مقداری کاغذ اضافه مشاهده میشود که به دلیل کوچک بودن طرح به راحتی پاک نمیشوند ، اگر به چنین مشکلی هم برخوردید ، نگران نباشید ؛ طرح را درون اسید مدار چاپی بیندازید و بعد از رفتن مسهای قسمتهای بدون کاغذ ، آن را از اسید بیرون آورده و بشویید و سپس کاغذهای اضافه موجود که مقداری سست شده اند را با کشیدن انگشت ، پاک کنید و بعد از آن دوباره فیبر را درون اسید بیندازید ! در حالتی که فیبر کاملا از کاغذهای اضافه پاک شده و غلظت اسید هم مناسب باشد ، حدود کمتر از 5 دقیقه طول میکشد تا طرح مسی شما آماده شود ! مراقب باشید که فیبر بیش از 5 تا 10 دقیقه درون اسید مدار چاپی نماند ، چراکه بالاخره اسید به قسمتهای زیر پرینت هم نفوذ کرده و طرح را خراب خواهد کرد. غلظت اسید مدار چاپی ، یک قاشقپودر اسید در یک لیوان آب گرم باشد و ظرف اسید کاری را هم پریکس یا ظرفهای لعابدار معمولی ، انتخاب نمایید و در دمای حدود 50 تا 80 درجه اسید کاری کنید .

 پس از حل شدن مس های اضافه ، جوهر پرینت روی طرح مسی را نیز با یک تکه پنبه آغشته به  تینر فوری ، پاک کنید!

 البته اینم بگم که این یکی  زیاد جالب در نیومد (زیاد توی اسید موند!) ، قبلی ها خیلی بهتر میشدن!!! 

به هر حال ، توجه داشته باشید که اگر در همه مراحل ، دقت کافی را به خرج دهید ، نتیجه کارتان کاملا ایده آل خواهد بود!

 اینم نمونه بهتر ساخته شده :

فایل PDF آموزش رو از اینجا دانلود کنید!

--------------------------------------------------------------------------------------------------------------

ضمیمه :

چند سالی هست که به جای اسیدهای قهوه ای رنگ ، که اسمشون کلرو فرّیک هست ، از ترکیبی استفاده میکنیم که کاربردش خیلی آسونتره و در دمای معمولی هم معجزه میکنه .

ترکیب به شرح زیره : 

دو پیمانه آب + یک پیمانه جوهر نمک صنعتی + یک سوم پیمانه آب اکسیژنه صنعتی 

توجه داشته باشید حتما در ابتدا ، آب و جوهر نمک با هم ترکیب بشن و از ترکیب کردن مستقیم جوهر نمک و آب اکسیژنه خودداری کنید ، ضمن اینکه حتما این کار رو ، با احتیاط و در محیطی باز (سقف و دیوار نداشته باشه) انجام بدید .

با ترکیب کردن مستقیم جوهر نمک و آب اکسیژنه گازی سمی ایجاد میشه که نفس کشیدن رو سخت میکنه!!!

اضافه کردن آب برای جلوگیری از ایجاد همین گاز سمی هستش و خب یه مقداری خورندگی اسید رو کاهش میده که باز هم بهتر از اسیدهای معمولیه!

بعد از ساخت محلول (در محیط باز ) ، فیبر اتوکاری شده رو ، توی اون بندازید ؛ دقت کنید که ظرف حتما پلاستیکی و غیر حساس به جوهر نمک باشه.

بعد از یکی دو دقیقه ، کاغذ روش ، خودش کنده میشه و باید فیبر رو در بیارید و بشویید و کاغذهای اضافه رو با مالیدن انگشت شصت بکنید و بعد دوباره بندازید توی محلول .

حدود دو سه دقیقه برای حل شدن مسهای اضافه کافی خواهد بود!

این محلول چندین بار قابل استفاده ست و فقط کافیه در هر بار استفاده مجدد مقدار کمی آب اکسیژنه بهش اضافه کنید . 

نکات : 

1- اگه با دمای مناسب ( مخصوص نایلون) اتو کرده باشید نیاز به اتوی دوم نخواهد بود !

2- از دست زدن مستقیم به جوهر نمک و آب اکسیژنه خودداری کنید چون به شدت واکنش زا هستند.

3- برای بیرون آوردن فیبر از محلول نگرانی خاصی وجود نداره ؛ چون محلول رقیق شده ولی احتیاطا به سرعت دستتون رو بشویید.

4- آب اکسیژنه با نور واکنش میده و به آب معمولی تبدیل میشه ؛ بنابراین اون رو در ظروف پلاستیکی کدر و دور از نور محیط نگهداری کنید.

5- جوهر نمکهای معمولی که در شست و شوی آشپزخانه یا سرویسهای بهداشتی استفاده میشه نمیتونید به کار ببرید چون یک ترکیب کف زاست ؛ فقط از جوهر نمک صنعتی استفاده کنید .

6- اگر کم سن و سال هستید ، یا این کارو نکنید یا با همکاری یک بزرگتر این کار خطرناک رو انجام بدید 

موفق باشید.

(مورخ 22 بهمن 1396)

ضمیمه 2 : 

برای پرینت از "پرینتر لیزری رنگی" استفاده کنید(ترجیحا کارتریج چینی نباشه) و روی کاغذ گلاسه براقِ 90 یا 100 گرم چاپ کنید.